Od pierwszych edycji naszego Sympozjum stawialiśmy na pierwszym miejscu ideę Evidence-Based Health Care. Piętnaście lat temu istniała pilna potrzeba szerokiej i wielostronnej dyskusji o EBHC, aby wypracować wspólny dla całej Polski język do pracy nad zmianami w systemie ochrony zdrowia. W miarę popularyzacji podejmowania decyzji w oparciu o dowody naukowe (EBM) powstały dedykowane państwowe instytucje i mechanizmy formalne. Unowocześnione zarządzanie ochroną zdrowia koncentrowało się na konieczności poprawy efektów zdrowia, ale w wyniku ówcześnie bardzo pilnej potrzeby opanowania ekonomicznej strony systemu, nabrało też niespotykanego wcześniej w Polsce finansowo-statystycznego charakteru.

Szybko wykorzystali to krytycy reform, którzy zaczęli podkreślać biurokratyczny i „bezduszny” charakter nowych mechanizmów decyzyjnych. Pojawiła się więc potrzeba zrównoważenia sytuacji przez wprowadzenie Value-Based Health Care – podejścia skoncentrowanego na pacjencie i kładącego nacisk na efekty zdrowotne. Dość młoda jeszcze w Polsce koncepcja Value-Based Health Care zdobyła poklask wielu środowisk związanych z systemem ochrony zdrowia. Jednak bez szeroko zakrojonych i kosztownych działań rządowych nie pojawią się narzędzia do pełnego wdrożenia tej idei, czyli ogólnokrajowe zbieranie danych (rejestry) i ich analiza. A tych do tej pory brak.

W sytuacji tej widzimy okazję do refleksji nad skutkami przeszłych, obecnych i przyszłych zmian. Może mimo konieczności dalszego rozwoju EBHC i VBHC warto spojrzeć też wstecz? Może warto co jakiś czas zejść z rozwiniętych gałęzi swoich bujnie wyewoluowanych  dziedzin naukowych i odgarnąć wielkie liście, aby spojrzeć na ziemię i wspólne korzenie. A te wspólne korzenie to Just Health Care – najstarsza koncepcja ochrony zdrowia. Pra-matka, ale i przyczyna powstania wszystkich późniejszych koncepcji systemu ochrony zdrowia. Po latach oceny technologii medycznych i szczerej wiary w evidence przekonajmy się czy nadal zmierzamy w dobrym kierunku. Czy nasza nauka i procedury nadal realizują cele pierwotnej koncepcji Just Health Care.

Spotkaliśmy się na 14. Sympozjum EBHC (a może już VBHC?), aby tym razem wrócić do korzeni…