Sympozjum przewodniczyli uznani na świecie eksperci, którzy wygłosili wykłady i prowadzili dyskusje w ramach 7 sesji tematycznych:

1. Priorytety i plany strategiczne Ministerstwa Zdrowia – wystąpienie Podsekretarza Stanu Krzysztofa Łandy
2. Perspektywa analiz oceny technologii medycznych
3. Sesja diagnostyczna: Debata nad stanem polskiego systemu ochrony zdrowia
4. Sesja terapeutyczna: Jak zrobić porządek z koszykiem świadczeń gwarantowanych?
5. Rola agencji taryfikacji
6. Fundusz Walki z Rakiem
7. Real World Evidence

Przyjęta formuła Sympozjum zakładała dłuższy czas na dyskusję z wybitnymi ekspertami zagranicznymi, co umożliwiło uczestnikom skorzystanie z ich wiedzy w szerszym zakresie niż ma to zazwyczaj miejsce w ramach tego rodzaju spotkań.

Sesja 2. Perspektywa analiz oceny technologii medycznych

Zdrowie to jedna z najwyższych wartości zarówno dla jednostki, jak i dla całego społeczeństwa, a jego ochrona jest nierozerwalnie związana z zadaniami państwa. W ciągu ostatnich kilku lat toczy się intensywna dyskusja dotycząca modelu polityki zdrowotnej, zakresu finansowania świadczeń oraz podejmowania decyzji w ochronie zdrowia. Realizacja celów stawianych przed państwem staje się coraz trudniejsza ze względu na:

• zmiany demograficzne, w tym zmiany wpływające na zmniejszenie liczebności populacji w wieku produkcyjnym,
• zmiany na rynku pracy,
• rosnące potrzeby i oczekiwania społeczeństwa w zakresie ochrony zdrowia,
• brak koordynacji działań w ramach współpracy międzysektorowej w celu zmniejszenia skutków chorób cywilizacyjnych, rosnącej niepełnosprawności oraz wzrostu wydatków finansów publicznych.¹

1. Koszty pośrednie w ocenie technologii medycznych. Metodyka, badanie pilotażowe i rekomendacje. Warszawa, grudzień 2014 W kontekście wyzwań, jakie stoją przed decydentami w zakresie kształtowania polityki zdrowotnej, wartościową i do tej pory niedocenianą informacją mogą być dane z zakresu kosztów pośrednich generowanych w związku z ograniczeniem produktywności pacjentów. Analizy poszerzone o ocenę kosztów utraty produktywności pozwalają spojrzeć na chorobę nie tylko jako na zjawisko oddziałujące bezpośrednio na pacjenta, ale również pozwalają dostrzec negatywne oddziaływanie choroby na całe społeczeństwo. Niniejsze sesja jest poświęcona dalszej dyskusji nad perspektywą społeczna – jej ograniczeniami, zakresem danych i możliwością zastosowania w ocenie technologii medycznych. Swoimi doświadczeniami podzielą się z Państwem przede wszystkim koledzy z Wielkiej Brytanii oraz Szkocji. do góry

Sesja 4. Sesja terapeutyczna: Jak zrobić porządek z koszykiem świadczeń gwarantowanych?

W Polsce koszyk świadczeń gwarantowanych jest przedmiotem dyskusji ekspertów od końca lat 90-tych ubiegłego wieku. Jednocześnie “koszyk świadczeń” jest od lat nośnym hasłem politycznym, mającym być antidotum na rozwiązanie problemów polskiego systemu ochrony zdrowia. Hasło to wciąż znajduje się w programach partii politycznych, lecz jako ogólnik, bez jakichkolwiek szczegółów czy kierunków zmian. Czym więc może być koszyk świadczeń gwarantowanych? Listą pozytywną, negatywną, a może kombinacją tych typów? Czy w Polsce stworzyliśmy zamkniętą listę koszyków gwarantowanych, pozwalających na dokładne określenie co pacjentowi się należy w polskim systemie zdrowia? Czy możliwe jest określenie go poprzez specyfikację związaną z technologią medyczną? Jeżeli tak to w jakim czasie i w jakim zakresie? Zmieniane są pewne elementy systemu, ale kluczowy problem – deficyt w ochronie zdrowia – pozostaje niezmienny. Innymi słowy, nie można powiedzieć, że w Polsce mamy za mało pieniędzy w ochronie zdrowia. Nie mamy także za mało świadczeń w koszyku. Problem polega na tym, że trzeba określić, co jest najbardziej potrzebne z punktu widzenia zdrowia społeczeństwa i dla tych świadczeń wprowadzić takie warunki, aby nie było trudności z dostępem. Najpierw należy jednak ustalić, które świadczenia się najbardziej potrzebne. Zaproszeni do sesji zagraniczni goście od lat zajmują się koszykiem świadczeń, a polscy prelegenci biorą udział w kształtowaniu jego ostatecznej koncepcji. Możemy być świadkami ciekawej konfrontacji. do góry

Sesja 5. Rola agencji taryfikacji

Od 1 stycznia 2015 zgodnie z Ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 581 z późn. zm.) Agencja Oceny Technologii Medycznych poszerzyła swój zakres działalności o wycenę świadczeń medycznych. Do tej pory analiza kosztów z perspektywy płatnika i niekiedy również z perspektywy społecznej była wymagana ustawowo od podmiotów wnioskujących o włączenie określonej technologii do koszyka świadczeń gwarantowanych. Analizy kosztów (w tym w oparciu o metodykę mikrokosztów) przeprowadzano przede wszystkim na potrzeby decyzji refundacyjnych, a nie cenowych. Stąd dotyczą głównie kosztownych technologii innowacyjnych w porównaniu z opcjonalnymi sposobami postępowania. W ramach nowych obowiązków Agencja zacznie wykonywać następujące zadania:

• Ustalanie taryfy świadczeń,
• Propozycje zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów,
• Opracowywanie, weryfikacja, gromadzenie, udostępnianie i upowszechnianie informacji o zasadach ustalania taryfy świadczeń,
• Stworzenie metodyki taryfikacji świadczeń,
• Opiniowanie projektów programów polityki zdrowotnej.

Zdaniem ekspertów urealnienie wyceny świadczeń medycznych mogłoby zmniejszyć kolejki do lekarzy i promować najbardziej opłacalne deficytowe świadczenia czy formę opieki. Zasadniczą kwestią staje się pytanie czy wycena świadczeń wykonywana jedynie w oparciu o dane historyczne okaże się skutecznym narzędziem. Uwzględnianie jedynie danych retrospektywnych pozbawia proces niektórych istotnych elementów, takich jak kolejki, rzeczywiste potrzeby, a przede wszystkim konieczności kształtowania systemu zakresu i formy opieki zdrowotnej na przyszłość. Wpisują się one w nurt Real World Data, który coraz więcej krajów zaczyna uwzględniać w planowaniu działań na swoich systemach ochrony zdrowia. W ramach sesji chcemy pokazać przykłady działania agencji taryfikacji z innych krajów (m.in. z Niemiec), zakres ich obowiązków, metodykę oraz potencjalne problemy z wyceną. do góry

Sesja 6. Fundusz Walki z Rakiem

Koszyk świadczeń gwarantowanych w Polsce staje się coraz bardziej zamknięty na nowe technologie, w tym na rzeczywiste innowacje. Poza koszykiem pozostaje dziś ponad 250 innowacyjnych technologii lekowych oraz około 1000 innowacyjnych technologii nielekowych. Sytuacja ta dotyka szczególnie chorych na nowotwory, którzy toczą beznadziejną walkę ze świadomością istnienia leku, który może uratować im życie, ale na który ich nie stać. W najbliższych latach coraz więcej nowo tworzonych technologii medycznych pozostawać będzie poza zakresem finansowanym ze środków publicznych. Barierami są braki w budżecie, potęgowane ogólnoświatowym kryzysem, oraz skomplikowane regulacje prawne zarządzania koszykiem. Podobnie dzieje się w innych krajach regionu CEE oraz średniozamożnych krajach na całym świecie. Główną barierą jest niższy PKB na osobę niż w krajach bogatych oraz jego konsekwencja: mniejszy odsetek PKB wydawany na ochronę zdrowia. Innowacyjne technologie wchodzą najpierw na najzamożniejsze i największe rynki na świecie. Stąd ich wycena, na której opierają się analizy ekonomiczne stanowi poważną barierę, która często okazuje się nie do przejścia. W wielu przypadkach dochodzi do kilkuletniego opóźnienia objęcia innowacyjnego leku refundacją, aż jego cena ulegnie erozji. Dlatego do tego czasu chorzy na nowotwory w Polsce nie mają dostępu to technologii medycznych, które są zdobyczami współczesnej medycyny i które mogłyby im pomóc. Aby temu zaradzić powstał pomysł utworzenia w Polsce Funduszu Walki z Rakiem (FWR), który ma na celu zapewnienie dostępności do innowacyjnych metod leczenia i diagnostyki chorób nowotworowych. Fundusz Walki z Rakiem pozwoli na ominięcie niewydolnego systemu finansowego oraz, będąc wolnym od centralnych regulacji, będzie mógł rządzić się wg zasad Evidence-Based Health Care (EBHC). Nie ma to być jednak “luksusowe ubezpieczenie dla wybranych”. U jego podstaw leży kilka zasad, wyznaczających kierunek rozwoju i regulujących działanie:

• zasada solidaryzmu – część środków z działalności komplementarnych ubezpieczeń zdrowotnych zostaje przeznaczona na finansowanie FWR dla wszystkich Polaków,
• reguła precedensu – jeśli jedna osoba o danej charakterystyce i postaci choroby otrzyma leczenie, to każda kolejna w tej sytuacji demograficzno-klinicznej otrzyma to leczenie niejako automatycznie,
• pełny dostęp – nie tylko do nowoczesnych leków, ale również nielekowych technologii diagnostycznych i terapeutycznych.

Wielu doświadczonych decydentów polskiego systemu ochrony zdrowia zakrzyknie: “Kontrrewolucja!”, ale takie rzeczy już się dzieją na świecie. Fundusze na rzecz dostępu do innowacji w onkologii działają w Wielkiej Brytanii oraz Australii – krajach przodujących w organizacji systemu ochrony zdrowia. do góry

Sesja 7. Real World Evidence

We wszystkich krajach świata narasta świadomość, że badania randomizowane, traktowane przez lata jako jedyne pozwalające na “bezwzględną ocenę” skuteczności leczenia, nie oddają pełnego spektrum zastosowania technologii medycznych. Analiza danych rzeczywistych ma być uzupełnieniem pozwalającym na podejmowanie lepszych decyzji ekonomicznych, szczególnie w szerokim horyzoncie czasowym – jak ma to miejsce przy refundacji. Zainteresowanie nowym podejściem rośnie nie tylko ze względu na możliwość określenia efektywności rzeczywistej, ale również sposób na zbadanie typów populacji, typów zachowań lekarzy, stopnia adherence czy compliance, profilu działań niepożądanych czy kosztów. Definicja real world evidence (lub real life data) jest zróżnicowana, lecz w najszerszym zakresie obejmuje wszystkie badania pozą III fazą badań (zgodnie z definicją ISPOR) i obecnie jest realizowana w zakresie relative effectiveness czy comparative effectiveness. Tak więc każdy płatnik analizując swoje bazy, w ograniczonym zakresie może publikować dane związane nie tylko z efektywnością, lecz także z procesami i kosztami. Wszystko co jest obserwacją w systemie ochrony zdrowia może być traktowane jako real life data. W ramach sesji chcemy dyskutować o możliwościach wykorzystania nowych metod analitycznych. Pokażemy jakie problemy metodyczne są związane z wdrożeniem określonych typów rozwiązań. Zaprezentujemy dane możliwe do uzyskania w następujących obszarach:

• istniejące bazy w systemach ochrony zdrowia (dane płatników i szpitali, rejestry),
• badania okresowe w określonych chorobach np. koszty choroby, dane epidemiologiczne,
• badania obserwacyjne w zakresie oceny technologii medycznej, zarządzania chorobą (patient managment) i działań niepożądanych,
• rejestry,
• pragmatyczne badania kliniczne,
• w ramach umów podziału ryzyka.

do góry