2. Międzynarodowe Sympozjum EBHC 2007

How is it done
Kraków, 19-20 listopada 2007

2. Sympozjum EBHC odbyło się w Krakowie, w dniach 19-20 listopada 2007, z inicjatywy:

  • Central and Eastern European Society of Technology Assessment in Health Care (CEESTAHC),
  • Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego.

Honorowy patronat nad Sympozjum objęli Minister Zdrowia i Prezydent Miasta Krakowa.

W 2006 roku, w 1. edycji Sympozjum przedstawiliśmy zagadnienia najbardziej istotne dla procesu przemian w polskim systemie ochrony zdrowia oraz zaproponowaliśmy drogę modernizacji, którą warto podążać w celu osiągnięcia rozwiązań optymalnych dla wszystkich interesariuszy systemu opieki medycznej. Z kolei w roku 2007 zaprezentowaliśmy doświadczenia krajów, które już przeszły tę drogę. Czy była ona słuszna? Czy były inne alternatywy? Czy nie okazała się drogą do nikąd? Na te i inne pytania odpowiadali światowej klasy eksperci, zaproszeni do podzielenia się swoimi przemyśleniami, a nade wszystko doświadczeniami z okresu implementacji nowoczesnych rozwiązań dla systemów ochrony zdrowia w swoich krajach. Liczny udział wzięli również wybitni polscy eksperci, którzy zaprezentowali możliwości zmian w narodowym systemie świadczeń oraz próbowali postawić diagnozę, dlaczego mimo tylu lat krzewienia EBHC zmiany nie są tak dynamiczne jak w teoretycznych wizjach, symulacjach czy wyborczych obietnicach.
Z tego właśnie powodu tegoroczne Sympozjum oprócz stałego tematu, „Evidence-Based Health Care” opatrzyliśmy tytułem: Jak to się robi? 
Uznaliśmy bowiem, że nadszedł czas na poparcie teorii praktyką i udowodnienie, że zmiany są nie tylko potrzebne, ale przede wszystkim możliwe. Skoro inne kraje uporały się z problemami, z którymi obecnie zmaga się polska służba zdrowia, to znaczy, że są one do przezwyciężenia. Zaproszeni eksperci byli „żywymi dowodami” na poparcie tej tezy.

Sesje
2. Międzynarodowe Sympozjum EBHC 2007

Sympozjum przewodniczyli uznani na świecie eksperci, którzy wygłosili wykłady i prowadzili dyskusje w ramach 7 sesji tematycznych:

  1. Lista leków refundowanych
  2. Programy terapeutyczne / Leki sieroce
  3. RUM a ubezpieczenia
  4. Wytyczne przeprowadzania Oceny Technologii Medycznych (HTA)
  5. Pricing
  6. Rejestry
  7. Koszyki świadczeń

Przyjęta formuła Sympozjum zakładała dłuższy czas na dyskusję z wybitnymi ekspertami zagranicznymi, co umożliwiło uczestnikom skorzystanie z ich wiedzy w szerszym zakresie niż ma to zazwyczaj miejsce w ramach tego rodzaju spotkań.

Sesja 1. Lista leków refundowanych

Silvio Garattini, Michael Barry

Niedoskonałość rynku świadczeń zdrowotnych w połączeniu ze stałym wzrostem wydatków na ochronę zdrowia powoduje konieczność regulacji. Jednym z narzędzi tej regulacji jest refundacja. Ma ona na celu zapewnienie dostępności do leków o udowodnionej efektywności, najbardziej opłacalnych spośród alternatywnych opcji, możliwych do sfinansowania w ramach posiadanych środków finansowych. Refundacja stosowana jest od lat 60-tych XX wieku, a pierwsza lista leków refundowanych powstała w celu racjonalizacji kosztów leczenia astmy. Zasady tworzenia list leków refundowanych powinny być transparentne – oparte na wiarygodnych i powtarzalnych analizach farmakoekonomicznych.
W trakcie sesji omawiane były rola i znaczenie przejrzystych zasad funkcjonowania systemu refundacji w świetle zmian demograficznych i epidemiologicznych oraz zmian na rynku leków. Dyskutowano o rodzajach narodowych regulacji refundacyjnych (listy pozytywne, negatywne, systemy mieszane), alternatywnych sposobach obliczania limitu refundacyjnego, poziomie refundacji, aktach prawnych wpływających na stan konkurencji w polskim sektorze farmaceutycznym, kryteriach refundacyjnych, limitach oraz zasadach ich tworzenia w powiązaniu z ideą EBHC. do góry

Sesja 2. Programy terapeutyczne / Leki sieroce

Amanda Burls, Krzysztof Łanda

Dzięki coraz powszechniejszemu dostępowi do informacji medycznej rośnie w społeczeństwie świadomość istnienia coraz skuteczniejszych sposobów walki z większością znanych chorób. Świadomość ta wywołuje zwiększony popyt na świadczenia zdrowotne wykorzystujące najnowsze zdobycze współczesnej medycyny. Programy terapeutyczne są jednym z mechanizmów umożliwiających pacjentom dostęp do tych nowych, często bardzo drogich, metod leczenia. Obecnie w wybranych ośrodkach szpitalnych w Polsce realizowanych jest rocznie około 37 programów – ich wykaz publikowany jest jako załącznik do zarządzenia prezesa NFZ. Zapewnienie pełnej dostępności do innowacyjnych terapii lekowych w chorobach takich jak nowotwory, stwardnienie rozsiane czy wirusowe zapalenie wątroby staje się coraz trudniejsze ze względu na wzrastające rozpowszechnienie tych schorzeń, ograniczone możliwości budżetowe oraz stałe pojawianie się nowych leków i wskazań do ich stosowania.
W pierwszej części sesji poruszone zostały zagadnienia przyszłości finansowania drogich programów terapeutycznych, jak również związanych z nimi oczekiwań środowiska medycznego i społeczeństwa. Dyskutowano ponadto problemy wdrażania transparentnych kryteriów finansowania programów terapeutycznych oraz rola analiz HTA w podejmowaniu decyzji.
Leki sieroce (ang. orphan drugs) to leki wykorzystywane w leczeniu chorób rzadkich, których częstość występowania w populacji nie przekracza 5/10 000 (5 przypadków na 10 tys. osób). Dziś wymienia się około 5 tys. chorób rzadkich, w tym uwarunkowanych genetycznie. Leki sieroce wymagają specjalnych rozwiązań prawnych dotyczących badań, rejestracji, zasad wprowadzania do obrotu oraz refundacji. Wysokie koszty terapii tymi lekami wiążą się z dylematami natury ekonomicznej, ze względu na niską opłacalność w przeliczeniu na efekt zdrowotny w skali całej populacji, oraz etycznej, gdyż leki te są często jedyną szansą dla pacjentów dotkniętych chorobami ultrarzadkimi (1/50 000). W celu zachęcenia producentów do badań stosuje się rozwiązania prawne (w USA od 1983, w UE od 1999) przybierające formę ulg podatkowych, wsparcia badań naukowych, ułatwień w procedurze rejestracyjnej lub zapewnienia wyłączności rynkowej. W Polsce istnieje pilna potrzeba wprowadzenia podobnych regulacji z uwzględnieniem zarówno zapotrzebowania na te leki, jak również możliwości finansowych publicznej służby zdrowia.
W drugiej części sesji poruszone zostały zagadnienia definicji i genezy leków sierocych, skali problemu w Polsce i na świecie, uregulowań prawnych oraz kwestii etycznych i ekonomicznych. Zaprezentowane zostały również propozycje rozwiązań opartych na dowodach naukowych znanych z innych obszarów opieki zdrowotnej, stosowane w krajach europejskich. do góry

Sesja 3. RUM a ubezpieczenia

Andrzej Sośnierz, Jacek Ruszkowski, Miroslav Palát

W krajach o dobrze rozwiniętym rynku świadczeń medycznych dobrowolne dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne są istotnym czynnikiem limitującym nadkonsumpcję świadczeń oraz budującym współodpowiedzialność pacjenta za system opieki zdrowotnej. W Polsce ubezpieczenia te obejmują jednak niewielką część pieniędzy wydawanych na ochronę zdrowia, głównie w ramach dodatkowych ubezpieczeń pracowniczych. Rynek dobrowolnych ubezpieczeń komplementarnych istniejący aktualnie w Polsce ocenia się na około 1,5 mld złotych rocznie, w porównaniu z ponad 42 mld zł NFZ i ponad 60 mld zł w całym systemie ochrony zdrowia. Szacuje się, że zbudowanie odpowiedniego koszyka świadczeń ponadstandardowych znacznie zwiększyłoby ten obszar – nawet do 10-15 mld złotych rocznie. Przypuszczalnie ubezpieczenia te wkrótce staną się istotnym sektorem polskiego rynku świadczeń medycznych. Elementem niezbędnym do rozwoju sektora ubezpieczeń dodatkowych jest sprawnie funkcjonujący system zbierania i przetwarzania danych o usługach medycznych – rejestr usług medycznych (RUM). System taki oprócz rozliczania świadczeń umożliwia wytyczanie celów i stawianie zadań związanych z polityką zdrowotną. Pozwala też na rozpoznawanie rzeczywistych potrzeb zdrowotnych i prognozowanie zapotrzebowania na usługi medyczne. RUM funkcjonuje w Polsce pilotażowo od 1993 roku, a jego pełne wdrożenie planuje się na rok 2008. Główne argumenty za wprowadzeniem RUM to racjonalizacja wydatków oraz możliwość kontroli zasadności i celowości wykonywania świadczeń. Bardzo istotna może też być rola prewencyjna, gdyż świadomość kontroli zwykle zmniejsza skłonność do nadużyć.
W czasie sesji omówiono stosowane na świecie systemy monitorowania kosztów i świadczeń medycznych oraz stan i perspektywy wdrażania RUM-u w Polsce. Zagadnienia zaprezentowano z punktu widzenia oczekiwań interesariuszy polskiego systemu ochrony zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań rynku ubezpieczeń komplementarnych. Przedstawione zostały możliwości wykorzystania RUM jako źródła danych o systemie oraz sposoby użycia tych danych do podejmowania racjonalnych decyzji. Ponadto omówiono koncepcje i możliwości rozwoju dodatkowych i komplementarnych ubezpieczeń zdrowotnych oraz doświadczenia innych krajów. Obok zagadnień związanych z tworzeniem rejestru usług medycznych poruszono kwestie dotyczące monitorowania jakości świadczeń, czy systemów kalkulowania kosztów usług medycznych w postaci DRG oraz zbliżonych rozwiązań systemowych. do góry

Sesja 4. Wytyczne przeprowadzania Oceny Technologii Medycznych (HTA)

Finn Břrlum Kristensen, Jacek Spławiński, Rafał Niżankowski

W Polsce analizy HTA przygotowywane są najczęściej na potrzeby decydentów z Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia. Wraz z rozwojem rynku świadczeń zdrowotnych, zbliżaniem się do światowych standardów oraz przyjmowaniem sprawdzonych w innych krajach rozwiązań coraz większa liczba uczestników polskiego systemu ochrony zdrowia zacznie doceniać przydatność i wagę analiz oceny technologii medycznych. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie będzie zapewne zwiększenie się liczby jednostek gotowych do przeprowadzenia takich analiz. Wzrost zapotrzebowania na dokumenty HTA oraz wykorzystywanie ich wyników do podejmowania decyzji w ochronie zdrowia wymaga stworzenia jasnych i przejrzystych kryteriów dotyczących metodyki opracowywania poszczególnych rodzajów analiz. W wielu krajach funkcjonują od lat odpowiednie wytyczne w tym zakresie. Podobne oczekiwania pojawiały się od pewnego czasu w Polsce zarówno ze strony poszczególnych analityków, jak również odbiorców analiz. Odpowiedzią na te oczekiwania są Wytyczne Oceny Technologii Medycznych opracowane przez Zespół Ekspertów działający z inspiracji AOTM. Wytyczne te stanowią poważny krok naprzód w rozwoju idei HTA w Polsce, choć należy przyznać, że jak każde dzieło ludzkie są niedoskonałe i z pewnością będą wymagały dalszych prac.
Przedmiotem sesji były szczegółowe zagadnienia i problemy dotyczące interpretacji nowopowstałych wytycznych i ich praktycznej wykładni w analizach HTA. Poruszone zostały najbardziej kontrowersyjne ustalenia zapisane w polskich wytycznych wraz z odniesieniem się do praktyki i zasad obowiązujących w różnych krajach czy instytucjach międzynarodowych, które posługują się tego typu dokumentami od wielu lat. do góry

Sesja 5. Pricing

Brian Godman, Artur Fałek, Magdalena Władysiuk, Anna Klim, Grzegorz Mączyński

Pricing, czyli kształtowanie cen leków jest ważnym instrumentem polityki zdrowotnej państwa. Uwzględnia zróżnicowanie interesariuszy systemu ochrony zdrowia oraz czynniki związane z polityką zdrowotną, takie jak cele i priorytety, stopień rozwoju państwa i społeczeństwa oraz uwarunkowania historyczne systemu. Ewolucja systemów zdrowotnych w krajach wysokorozwiniętych wydaje się zmierzać z jednej strony w kierunku kontroli cen leków tak, aby wydatki na nie miały racjonalny charakter, a z drugiej strony w kierunku wzrostu znaczenia zasady przejrzystości polityki regulacji cen produktów leczniczych (dyrektywa Rady UE 89/105/EEC z dnia 21.12.1988).
W ramach sesji omówione zostały systemy ustalania cen refundowanych produktów leczniczych, zagadnienia wpływu kryteriów refundacyjnych na poziom cen oraz mechanizmy negocjacyjne (w tym również te oparte o analizy HTA) służące porozumieniom z indywidualnymi producentami oraz porozumieniom sektorowym. do góry

Sesja 6. Rejestry

Saira A. Jan, Leszek Sikorski

Rejestry, czyli bazy danych, są w ochronie zdrowia powszechnie wykorzystywane. Rejestry działań niepożądanych, chorób rzadkich, interwencji zabiegowych czy rejestry epidemiologiczne stanowią nieodłączny element praktyki medycznej. W Polsce zapotrzebowanie na rejestry systematycznie wzrasta wraz z świadomością decydentów i rolą analiz HTA w procesie decyzyjnym. Sprawnie funkcjonujące rejestry mogą bowiem stanowić nieocenione źródło danych do analiz ekonomicznych i kosztowych czy analiz efektywności rzeczywistej, szczególnie dla procedur mało rozpowszechnionych. Proces przygotowania rejestrów medycznych opiera się na szerokim wykorzystaniu technik informatycznych (IT) w procesie zbierania, agregowania i analizowania danych. Wykorzystanie technik IT upraszcza proces zbierania i analizy danych, oszczędzając tym samym zasoby i środki oraz pozwalając na skrócenie do niezbędnego minimum procesu badawczego. Rejestry działań niepożądanych, chorób rzadkich oraz rejestry epidemiologiczne od lat funkcjonują w większości krajów wysokorozwiniętych, natomiast rejestry dotyczące świadczeń zabiegowych czy badań przesiewowych wciąż nie są zbyt rozpowszechnione. Rozwój tych ostatnich nie stanowi bowiem pola większego zainteresowania firm prywatnych, które skupiają się na promocji i rozwoju swoich produktów, a nie na porównawczej obserwacji, często w wieloletniej perspektywie. Wydaje się zatem, że powinny one stanowić przedmiot zainteresowania instytucji państwowych, które mogą prowadzić tego typu rejestry w celu dostarczania niezbędnych, a obecnie przeważnie niedostępnych, danych płatnikowi publicznemu i pacjentom.
Sesja w całości poświęcona doświadczeniom krajów wysokorozwiniętych w implementacji rozwiązań, mających na celu przygotowywanie rejestrów, oraz w wykorzystywaniu ich w procesie refundacji świadczeń medycznych. do góry

Sesja 7. Koszyki świadczeń

Alric Rüther, Waldemar Wierzba

W wielu krajach na świecie kluczowym narzędziem racjonalizacji wydatków na ochronę zdrowia jest koszyk świadczeń zdrowotnych. Jest to zbiór świadczeń zdrowotnych lub procedur medycznych, które mogą być wykonywane w ramach ubezpieczenia zdrowotnego określonego rodzaju (koszyk pozytywny) lub odwrotnie – tych, które zostały wykluczone z ubezpieczenia zdrowotnego (koszyk negatywny). W transparentnym procesie włączania lub wykluczania świadczeń z koszyków brane są pod uwagę wyniki wiarygodnych porównawczych analiz efektywności klinicznej, analiz opłacalności oraz analiz finansowych.
Sesja poświęcona była metodologii opracowywania koszyków świadczeń oraz kryteriom i wytycznym, jakie powinny być brane pod uwagę przy ich tworzeniu (w oparciu o zalecenia WHO oraz rządowych agencji HTA). do góry

Prelegenci
2. Międzynarodowe Sympozjum EBHC 2007

  1. prof. Silvio Garattini, Italy – Dyrektor Instytutu Mario Negri; doktor i niezależny profesor chemioterapii i farmakologii
  2. Andrzej Sośnierz, Poland – Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia
  3. prof. Finn Břrlum Kristensen, Denmark – Dyrektor Duńskiego Centrum Oceny Technologii Medycznych (DACEHTA) oraz kierownik projektu Europejskiej Sieci Oceny Technologii Medycznych (EUNetHTA)
  4. Artur Fałek, Poland – Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia
  5. Waldemar Wierzba, Poland – Dyrektor Agencji Oceny Technologii Medycznych (AOTM)
  6. Michael Barry, Ireland – Główny Wykładowca/Konsultant Farmakologii Klinicznej Uniwersytetu w Dublinie (Trinity College). Dyrektor ds. Klinicznych Narodowego Centrum Farmakoekonomiki. Członek Zarządu tymczasowej Organizacji ds. Informacji i Jakości w Opiece Zdrowotnej (HIQA)
  7. prof. Saira A. Jan, USA – Profesor nadzwyczajny medycyny klinicznej Uniwersytetu Rutgers. Dyrektor działu programów klinicznych i farmacji firmy Horizon Blue Cross Blue Shield of New Jersey
  8. prof. Jacek Ruszkowski, Poland – Dyrektor Centrum Zdrowia Publicznego w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego w Warszawie, członek Senatu tej Uczelni
  9. Amanda Burls, UK – Dyrektor Stowarzyszenia Oceny Technologii Medycznych regionu West Midlands (WMHTAC). Główny Wykładowca Zdrowia Publicznego i Epidemiologii Wydziału Zdrowia Publicznego i Epidemiologii Uniwersytetu w Birmingham. Honorowy Konsultant Zdrowia Publicznego regionu West Midlands. Członek Centrum Evidence-Based Medicine w Oksfordzie
  10. Alric Rüther, Germany – Dyrektor Niemieckiej Agencji HTA (DAHTA/DIMDI – German Institute for Medical Documentation and Information). Uczestnik procesu tworzeniu niemieckiego Cochrane Centre. Profesor nadzwyczajny Uniwersytetu w Kolonii
  11. Krzysztof Łanda, Poland – Niezależny ekspert oraz koordynator (Team Leader) i ekspert w projektach Banku Światowego
  12. Leszek Sikorski, Poland – Dyrektor Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia
  13. Brian Godman, UK – Badacz włoskiego Instytutu Badań Farmakologicznych Mario Negri. Zajmuje się również problematyką rozwiązań mających na celu poprawę jakości i skuteczności przepisywanych leków, ich wpływu oraz możliwości ich zastosowania w innych krajach europejskich
  14. prof. Jacek Spławiński, Poland – Kierownik Zakładu Farmakologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego w Warszawie
  15. prof. Rafał Niżankowski, Poland – Przewodniczący zespołu AOTM ds. opracowania wytycznych przeprowadzania oceny technologii medycznych (od 2005 roku). Kierownik Zakładu Angiologii Zakład Angiologii II Katedry Chorób Wewnętrznych CM UJ
  16. Magdalena Władysiuk, MBA, Poland – Wiceprezes firmy HTA Consulting. Praktyk EBM, HTA i FE z kilkuletnim doświadczeniem, autor kilkunastu programów szkoleniowych i analiz badawczych z zakresu HTA
  17. Anna Klim, Poland – Starszy specjalista w Departamencie Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia
  18. Grzegorz Mączyński, Poland – Starszy specjalista w Departamencie Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia
  19. Miroslav Palát, Czech Republic – Dyrektor ds. strategii i komunikacji firmy Johnson & Johnson, Medical Devices & Diagnostics

Materiały do pobrania
2. Międzynarodowe Sympozjum EBHC 2007

Poprzednie edycje

EBHC 2006 archiwum

Zobacz edycję 2006

EBHC 2007 archiwum

Zobacz edycję 2007

EBHC 2008 archiwum

Zobacz edycję 2008

EBHC 2009 archiwum

Zobacz edycję 2009

Zobacz edycję 2010

Zobacz edycję 2010

Zobacz edycję 2011

Zobacz edycję 2011

Zobacz edycję 2012

Zobacz edycję 2012

Zobacz edycję 2013

Zobacz edycję 2013

Zobacz edycję 2014

Zobacz edycję 2014

Zobacz edycję 2015

Zobacz edycję 2015

Zobacz edycję 2016

Zobacz edycję 2016

Zobacz edycję 2017

Zobacz edycję 2017

Zobacz edycję 2018

Zobacz edycję 2018

Zobacz edycję 2019

Zobacz edycję 2019

Zobacz edycję 2020

Zobacz edycję 2020

Zobacz edycję 2021

Zobacz edycję 2021

Zobacz edycję 2022

Zobacz edycję 2022

pl_PLPolski